���������� ������������ ����������

��� ��������� �������

Κατ� τις προεκλογικ�ς περι�δους οι πολ�τες γ�νονται αποδ�κτες πληθ�ρας υποσχ�σεων και δεσμε�σεων απ� τους υποψηφ�ους βουλευτ�ς, με αποτ�λεσμα να δυσκολε�ονται να αποφασ�σουν ποι�ν παρ�δεισο απ� τους υποσχ�μενους  πρ�πει  να διαλ�ξουν· τον πρ�σινο, το γαλ�ζιο, τον κ�κκινο, τον μπλε, το ροζ, τον …

Η σ�γχυση και η απογο�τευση ε�ναι τ�σο μεγ�λη �στε �να σημαντικ� ποσοστ� των πολιτ�ν να προτιμ�ει να απ�χει των εκλογ�ν· να προτιμ�ει δηλαδ� να αυτ�-ακυρ�σει  και αυτ� την ελ�χιστη εξουσ�α, που το πολιτικ� σ�στημα �χει αφ�σει στους �λλοτε «εξουσι�ζοντες, εξουσιαζ�μενους και υπε�θυνους πολ�τες», που ζο�σαν σε αυτ�ν εδ� τον τ�πο, πριν απ� 2500 χρ�νια. Η επιλογ� �μως αυτ�, δεν ε�ναι συμβατ� με την κουλτο�ρα και την ιστορ�α των Ελλ�νων· θυμ�ζει τη  γνωστ� ιστορ�α του Αγ�, που �ταν τον απ�τησε η γυνα�κα του �κοψε το π�ος του για να την … εκδικηθε�.

Η �σκηση συνεπ�ς του εκλογικο� δικαι�ματος και η επιλογ� εκε�νων των υποψηφ�ων, των οπο�ων οι υποσχ�σεις ε�ναι: (1) σημαντικ�ς και πραγματοποι�σιμες, και (2) συνιστο�ν β�ματα, �στω μικρ�, προς την ακ�ρωση της βαθ�τερης αιτ�ας της κρ�σης, αποτελε� δικα�ωμα, καθ�κον και υποχρ�ωση του κ�θε πολ�τη. Η υποχρ�ωση αυτ� ενισχ�εται περαιτ�ρω απ� το  γεγον�ς, �τι οι μεγ�λες αλλαγ�ς  στα συστ�ματα εξουσ�ας  νομοτελειακ� γ�νονται με αργο�ς ρυθμο�ς· γ�νονται με διαδοχικ� β�ματα μ�ας δαρβινικο� τ�που εξελικτικ�ς διαδικασ�ας.

Για τους παραπ�νω λ�γους κρ�νουμε  �τι ε�ναι σκ�πιμη  και αναγκα�α η αξιολ�γηση των προεκλογικ�ν υποσχ�σεων με τη βο�θεια της λογικ�ς και �χι των συναισθημ�των (φ�βου, ελπ�δας, φανατισμο�, θυμο� και απογο�τευσης), τα οπο�α οι υποψ�φιοι αντιπρ�σωποι μας σκ�πιμα καλλιεργο�ν και φουσκ�νουν.  Μ�α τ�τοια αξιολ�γηση, που γ�νεται με βο�θεια των εμπειρι�ν  εν�ς απλο� πολ�τη και της  κοιν�ς λογικ�ς, επιχειρε�ται στις γραμμ�ς που ακολουθο�ν.

Κατηγορ�ες υποσχ�σεων

Απ� τη γενικ� θε�ρηση των προεκλογικ�ν υποσχ�σεων προκ�πτει �τι αυτ�ς μπορο�ν να ταξινομηθο�ν στις ακ�λουθες δ�ο κατηγορ�ες :

Σε αυτ�ς που σχετ�ζονται με την αντιμετ�πιση  των βαθ�τερων αιτ�ων που γ�ννησαν τη σημεριν� την κρ�ση. Α κατηγορ�α υποσχ�σεων  και

Σε αυτ�ς που σχετ�ζονται με την αντιμετ�πιση των σημαντικ�ν προβλημ�των, που το πολιτικ� σ�στημα δημιο�ργησε στους πολ�τες· ασφ�λεια της ζω�ς και της περιουσ�ας τους, ανεργ�α, δυσβ�σταχτη  φορολ�γηση, παιδε�α, λειτουργ�α του κρ�τους . Β κατηγορ�α υποσχ�σεων.

Οι υποσχ�σεις της Α κατηγορ�ας, προφαν�ς ε�ναι οι πιο σημαντικ�ς επειδ� σχετ�ζονται με τα α�τια της κρ�σης . Σημαντικ� επ�σης ε�ναι �τι η υλοπο�ησης τους απαιτε� μ�νο την �παρξη λογικ�ν και ηθικ�ν δυν�μεων  και �χι χρημ�των. Θα  παρατηρ�σει κ�ποιος �τι οι δυν�μεις αυτ�ς εμφαν�ζονται �ψιμα.  �μως αυτ� συμβα�νει συχν� στους ανθρ�πους. Οι �νθρωποι μαθα�νουν συν�θως απ� τα λ�θη τους. 

Οι υποσχ�σεις της Β κατηγορ�ας δεν �χουν τη βαρ�τητα  των της Α κατηγορ�ας, αλλ� στη συνε�δηση των πολιτ�ν θεωρο�νται σημαντικ�τερες γιατ� σχετ�ζονται με πιεστικ� και ζωτικ�ς σημασ�ας προβλ�ματα τους.  Ακ�μη, η υλοπο�ηση αυτ�ν των υποσχ�σεων απαιτε�, εκτ�ς απ� την �παρξη λογικ�ν και ηθικ�ν δυν�μεων και την �παρξη χρημ�των. Για την αξιολ�γηση των υποσχ�σεων της Β κατηγορ�ας,  λ�γονται και γρ�φονται τ�σα πολλ� �στε μ�α ακ�μη  �ποψη να μην αποτελε� σημαντικ� βο�θεια στην αξιολ�γηση τους. �τσι θα αρκεσθο�με στην διατ�πωση του ακ�λουθου γενικο� κριτηρ�ου : η αξιολ�γηση των υποσχ�σεων,  να γ�νει με κριτ�ρια την εφικτ�τητα της υπ�σχεσης και την αξιοπιστ�α του υποσχ�μενου και �χι μ�νο με τους στ�χους της υπ�σχεσης, οι οπο�οι αποβλ�πουν π�ντα στην εξυπηρ�τηση των συμφερ�ντων  των πολιτ�ν � για να ακριβολογο�με,  των συμφερ�ντων και των πολιτ�ν.

Οι σημαντικ�τερες  προεκλογικ�ς υποσχ�σεις και δεσμε�σεις της Α κατηγορ�ας ε�ναι:

1. Η αναθε�ρηση του Συντ�γματος.
2. Η αλλαγ� του ν�μου περ� ευθ�νης υπουργ�ν και
3. Ο διαχωρισμ�ς της εκτελεστικ�ς και νομοθετικ�ς εξουσ�ας, το ασυμβ�βαστο  δηλαδ� του αξι�ματος του βουλευτ� με αυτ� του υπουργο�, του �ρχοντα της εκτελεστικ�ς εξουσ�ας.

Η υπ�σχεση αλλαγ�ς του Συντ�γματος, παρ’ �τι συνιστ� την κορυφα�α μεταρρ�θμιση, �χει μικρ� πρακτικ� αξ�α τ�σο για τον χρ�νο, �σο και για τις διαδικασ�ες που προβλ�πονται για την πραγματοπο�ηση της.  Η υπ�σχεση αυτ� θυμ�ζει …σ�λπισμα νομ�ς για τα �λογα του στρατο�[i] .

Η αλλαγ� του ν�μου περ� ευθ�νης υπουργ�ν αποτελε� μια ορθολογικ� και ηθικ� αλλαγ� που συζητε�ται εδ� και χρ�νια χωρ�ς να υλοποιε�ται. Μακ�ρι η βουλ� που θα προκ�ψει απ� τις εκλογ�ς  να την πραγματοποι�σει. Αυτ� η πραγματοπο�ηση ισχυρ� συσχετ�ζεται και διευκολ�νεται με την υλοπο�ηση της 3^ης υπ�σχεσης.

Ο διαχωρισμ�ς της εκτελεστικ�ς και της νομοθετικ�ς εξουσ�ας, θεωρ�θηκε, κατ� την γ�νεση των εμμ�σων δημοκρατι�ν, τ�σο σημαντικ�ς και αναγκα�ος, �στε το �ρθρο16 της Γαλλικ�ς Διακ�ρυξης του 1789 �λεγε: «Μια πολιτε�α χωρ�ς δι�κριση εξουσι�ν δεν �χει Σ�νταγμα». Αυτ� σημα�νει �τι μια τ�τοια πολιτε�α δεν μπορε� να ε�ναι �χι μ�νο δημοκρατ�α, αλλ� ο�τε συνταγματικ� μοναρχ�α.

Με αυτ�ς τις σκ�ψεις αξιολογο�με την εν λ�γω αλλαγ� πολ� σημαντικ� και ευχ�μαστε: Να μη αποτελ�σει μια ακ�μη προεκλογικ� υπ�σχεση και να μη εξελιχθε� σε επαν�ληψη του γνωστο� �ργου που �χουμε ξαναδε�: « ο μον�ρχης μπορε�  να διορ�ζει υπουργ� και τον …κηπουρ� του».

Το γεγον�ς �τι η υλοπο�ηση αυτ�ς της υπ�σχεσης:  (1) Απαιτε� �παρξη ηθικ�ν και πνευματικ�ν δυν�μεων και �χι χρημ�των, (2) Δεν απαιτε�  συνταγματικ�ς � πρ�σθετες νομοθετικ�ς αλλαγ�ς και (3) Η χρονικ� απ�σταση μεταξ� υπ�σχεσης και υλοπο�ησης της υπ�σχεσης ε�ναι πολ� μικρ�, αποτελε� μ�α κ�ποια εγγ�ηση �τι αυτ� η σημαντικ� αλλαγ� δεν θα γ�νει �να ακ�μη … σ�λπισμα νομ�ς.

Μακ�ρι οι υποσχ�σεις της Α κατηγορ�ας, να αποτελ�σουν τα πρ�τα β�ματα αναγ�ννησης  της δημοκρατ�ας των Ελλ�νων. Τα β�ματα αυτ� κατ’ αν�γκη θα ε�ναι μικρ� και �σως ασταθ�.  �μως �τσι ε�ναι �λα τα πρ�τα β�ματα.

Μακ�ρι η παρο�σα κρ�ση να αποτελ�σει την αφορμ� για να  ξαναγ�νει αυτ�ς εδ� ο τ�πος το λ�κνο της δημοκρατ�ας στη ν�α ψηφιακ� εποχ�· το λ�κνο της Ψηφιακ�ς �μεσης Δημοκρατ�ας του 21^ου αι�να, �πως αυτ� σκιαγραφε�ται απ� τους φ�λους της.  http://www.dd-democracy.gr/statement.asp